TBMM Umumi Kurulu’nda Bartın’ın Amasra ilçesinde meydana mevrut maden kazasının tam yönleriyle araştırılarak eş kazaların önlenmesine müteveccih tedbirlerin belirlenmesi üzere kurulan Sedir Araştırması Komisyonu, uzmanları dinlemeye devam ediyor.

Bartın’ın Amasra ilçesinde meydana mevrut beyaz zehir kazasının tam yönleriyle araştırılarak benzer kazaların önlenmesine yönelik tedbirlerin belirlenmesi üzere kurulan TBMM Araştırma Komisyonu, DÜRÜST Parti Kayseri Mebus Taner Kader Başkanlığı’nda toplandı.

Yarkurul, bugünkü toplantısında; Beyaz Zehir ve Yer Yağı İşleri Genel Müdürlüğü (MAPEG) Iş ve Içtimai Asayiş Bakanlığı Kılavuzluk ve Denet Başkanlığı, İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü Erke ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile Türkiye Taşkömürü Kurumu Umumi Müdürlüğü (TTK) temsilcilerini dinledi.Komisyonda milletvekillerinin konuşması sırasında; CHP Zonguldak Saylav Deniz Yavuzyılmaz ile Yarkurul Başkanı Taner Şans arasında tartışma çıktı.Bahir Yavuzyılmaz, Taner Kader’a, “Gelgel yetkililerini savunuyorsun” dedi. Taner Felek ise, “Ben neyi savunacağım, nedir derdin? Ego gerçeği kapatmaya mı çalışıyorum?” sözleri ile kıymet verdi. Yavuzyılmaz dahi “Peki, motamot öyle” derken, Taner Yıldız, “İftira atıyorsunuz, haddinizi aşmayın” diye niteleyerek tepki gösterdi.Konuşmaların ardından komisyona katılan gurur temsilcilerinin sunumuna geçildi. TTK Genel Müdür Yardımcısı Aşure Ayı Kiraz, yarkurul üyelerinin, patlamanın olduğu madende hangi aylarda denetimin yapıldığı, son yapılan denetim raporunun bulgularına ait, sorularını yanıtladı. Kiraz, Amasra müessesesindeki kazanın nedenlerinin kemiksiz olarak ortaya konulduktan bilahare mecmu yönleriyle ayrıca istimara yapılacağını belirtti. Kiraz, milletvekillerinin, Amasra’de kazanın olduğu maden ocağı ile ilgili sorularına şöyle yanıt verdi: “2012 yılından itibaren yapılan çalışmalarla mutat yöntemle istihsal yapılan kömür damarlarında birlik mekanize tahkimat teçhizatı istihsal sistemlerine geçilmesi amacıyla Amasra müessesinde benzeri AR-GE projesi uygulanarak, önce uygulama yerine uygulaması yapılmıştır. Müessesemizdeki uygulamalarda muvaffakiyet sağlanması konusunda mekanize, nısıf mekanize istihsal uygulamalarının birlik müesseselerimize uygulanabilirliği araştırılarak damar şartları, jeolojik şerait ve canip kayaçları akla yatkın olan panolara yaygınlaştırmaya başlanılmıştır. Yapılan ve devam etmekte olan konsantrasyon çalışmalarıyla tedbir ve üretimde mekanizasyon çalışmalarının yaygınlaştırılmasına paralel çekicilik işçilik düzgü grup yapısının baştan oluşturulması planlanmış olup, bu konuda ehlivukuf tıpkısı yapılış olan TÜBİTAK’a sınırlanmış TÜSSİDE’yle say mamul, Umum Müdürlük ve müesseselerimiz amacıyla eskimemiş tıpkı düzgü kadrosu çalışması yaptırılmıştır. Bu düzentileme sonunda marjinal için 11 bin 500, yerüstü üzere 2 bin 500 olan bütün 14 binlik grup, eskimemiş haliyle mugayir üzere 8 bin 750, yerüstü amacıyla 2 bin ve toplamda 10 bin 750 olarak önerilmiştir.”‘200 SAATLİK SAHA ALTI VE SAHA ÜSTÜ İŞE NEVA KURSU VERİLMEKTEDİR’Kiraz, milletvekillerinin, serencam kazada martir olan işçilerin dinç olduğu ve tecrübelerinin olup olmadığına yönelik sorulara, çokça ciddi işlerde çalışmaya başlama yaşının yönetmelik gereği 18 olduğunu belirterek, “Yeni işe başlayan çalışanlarımıza işe başlamadan ilk İş Sağlığı Güvenliği ve Yetişek Daire Başkanlığı koordinasyonunda tekmil müesseselerimizde kâin aksiyon güvenliği birimlerince 200 saatlik, vadi şeş ve kayran üstü işe ahenk kursu verilmektedir. Bu kurs tamamlandıktan sonradan mevzuatta ve toplu aksiyon sözleşmelerinde geliştirme kursları, gelişim sağlığı ve güvenliği eğitimi başlığı altında yılda sunu birkaç 2 çalışma günü, 16 saat hisse senedi sağlığı güvenliği yönünden maharet ve mesleksel eğitimler verilmektedir” açıklamasında bulundu.Eskimemiş işe giren çalışanların, usta yanı sıra yedek adına işe başladıklarına dikkat çeken Kiraz, “Yedeklikten ustalığa feyiz edebilmeleri üzere 6 kamer çalışmışlık gerekir. 6 kamer sakınma namına çalışanların eğitim gördükten bilahare girdikleri sınavda başarı göstermesi durumunda ustalığa terakki ederler. Arkadaşlarımızdan 7’si 14 yıllık tecrübeye ehil, 1’i 8 almanak tecrübeye cemaat, 3’ü 7 almanak tecrübeye eş, 31’i 4 yıllık tecrübeye topluluk” değerlendirmesinde bulundu.AMASRA MÜESSESİNE ALINAN GRUP SAYISI Kiraz, milletvekillerinin “Müesseselere en son ne antlaşma, ne sayılarda mühendis alımı yapıldı? Eldeki amal acep özlük eksperlik alanında çalışıyor muydu?” şeklindeki sorulara ise, “Genel yatırım ve finansman programı çerçevesinde, akıbet 10 yılda Hazine ve Maliye Bakanlığınca müesseselerimizde çalıştırılmak için, mühendislik fakültesi mezunu, branşlarda 199 kişinin 399 az Kanun Hükmünde Kararname’ye bağımlı, kontratlı personel statüsünde mühendis pozisyonunda açıktan atanmasına müsaade bırakılmış ve idare kurulumuzun kararı sonrasında müesseselerimizde göreve başlamışlardır. 2022 yılında 15’i eroin mühendisi koyulmak amacıyla; 35 mühendis, 8 tekniker, mecmu 43 maharet öge Amasra müessesine alınmıştır” bilgisini paylaştı.’İŞÇİLER, ‘PANO BACAK ÜRETİM’ HANEK ÜNVANINDA ÇALIŞMAKTADIR’Kiraz, maden işçilerinin işe alınmalarına ilişkin, “İşçilerimiz genelde işe alındıkları ‘pano bacak üretim’ musahabe unvanında çalışmaktadır. Müesseselerimizin ihtiyaçları doğrultusunda ‘pano ayak istihsal’ işçilerimizden üretime apotr taraf sanatlar olan tedarik, onarım tarama ve nakliyat sanatlarına eğreti musahabe değişimi yapılarak çalıştırılmaktadırlar” dedi. AMASRA MÜESSESİNDE MÜHENDİSLERİN TECRÜBELERİKiraz, mühendislerin tecrübelerine ait de şu bilgileri paylaştı: “Kurumumuzda organizasyon müdürü, azamet müdür yardımcısı, pres müdürü kadrolarına atanabilmek için 657 basit Mehabet Memurları Kanunu’nun 68’inci maddesindeki 10 almanak tecrübe, sunma bir iki 2 yılı kurumda atılmak amacıyla, kamu ve özel sektör toplamı, taşıması gerekmektedir. Değişik yandan; şef, başmühendis, beceri lider ve büro müdürü kol pozisyonları üzere ise Amme Hava ve Kuruluşlarında Görevde Yücelme ve Şöhret Değişikliği Esaslarına Dayalı Umumi Talimatname doğrultusunda, kurumumuzca hazırlanan, kurumumuz personeline Görevde Itila ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği hükümlerine göre mukayyet ve aday imtihan sonrası atamalar yapılmaktadır. Bahse laf yönetmelik uyarınca, yazılı sınav bakım alımı vasıtasıyla üniversiteler marifetiyle yavuklu sınav istenerek hava marifetiyle yapılmaktadır.”Adayların, yazılmış ve namzet sınavlara yekpare idari mevzuat dışında, 6331 çevrilmiş İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve buna kapalı yönetmelikler, Kurumca yayınlanan özge talimatname, direktif ve genelgeler, Eroin Kanunu’yla ait mevzuat konularından hazırlanarak sınava girdiklerine özen çekici Kiraz, söz konusu sınavın 2021 yılında yapıldığını söyledi.İŞYERİNİN DURDURULMASI Kiraz, “Metan oranının yüzdelik 2’nin üstüne çıktığında aksiyon yeri durdurulmasıyla ilgilendiren bire bir şeyiniz oldu mu?” sorusuna, beyaz zehir hareket yerlerinde hareket sağlığı ve güvenliği yönetmeliğinin bu hususu düzenlediği cevabını verdi. Kiraz, yüzde 2’den haddinden fazla bataklık gazı tespit edilen ocaklarda veya familya kısımlarında çalışanların kurtarılması ve grizunun temizlenmesi dışında himmet yapılmadığına dikkat çekerek şöyle devam etti: “Kurumumuz Merkezi İzleme Sistemi Yönergesi’nde de ‘bataklık gazı 1’inci alarm seviyesine ulaştığında merkezi izleme istasyonu personeli doğal gaz geliri olan aksiyon yerlerini arayarak sebebini sorgular ve çalışanları uyarır. Metanın yüzde 1,5 seviyesinde elektrikli ekipmanların enerjisi otomatik çevrim kesiciler marifetiyle kesilir, henüz sonradan sırasıyla ilgili karı servis mühendisi, pres hisse senedi güvenliği yahut ilişkin sarrafiye mühendisi yahut gözcü mühendisi arayarak malumat verir. 2’nci alarm seviyesine ulaştığında merkezi izlem sistemi personeli o hareket yerini derhal arayarak çalışanların temiz havaya incizap talimatını verir, sonra ivedili nitelik iletişim şemasında belirtilen çizin çizin brifing yapar’ denilmektedir. İşin durdurulması ocağın tümünde değil, gazın yükseldiği kısımlarda ayak tabanı, keriz ve benzeri yerlerde uygulanır. Bununla ait hem rapor defterlerimizden görsellerimiz var hem da mukayyet telefonlarımızdaki ses kayıtlarımız var.”Kiraz, boğuk durumda yapılan uygulamalarla ilişkin komisyona Amasra başta tutmak amacıyla maden ocaklarına ilgili patırtılı kaydı üstelik dinletti.Kazanın gerçekleştiği gün kayıtların olup olmadığına ilişkin sorulara Kiraz, “Bilcümle kayıtlar, merkezi gaz izlem sistemindeki mukayyet telefondaki cemi kayıtlar var, onlar da ilişkin makamlara tasdik edildi. Savcılığa verildi” dedi.Kiraz, komisyon üyelerinin ilçe anına ilgili beceri sorularına bile karşılık verirken, alarm sisteminin kuşkusuz çalıştığını görsellerle anlattı.ARIZALI PERVANE Görüngü yerini havalandıran 4 pervaneden 1’i engebeli olduğuna ilişkin sorulara Kiraz, “Bu soru bile mahiyeti itibarıyla iş akış, tertip düzeni bağlamında soruşturmayı yapan makamlarca açıklığa kavuşturulması gereken bir husustur” dedi.Görüngü gününe ilişik komisyona ses kayıtlarını dinleten Kiraz şu bilgileri verdi: “Patırtılı ve doğal gaz strateji teknikeri ile fenomen yerindeki nezaretçi görüşüyor. Diyor ki, ‘vantüp yırtıldı, yapıldı, onarım edildi, arına normale ulaşıyor’ ancak arızalı konuşulan, medyada yansıyan engebeli pervaneyle ilişkin de meşveret var, ‘Pervane çalışmıyor amma gaz değerlerinde tıpkı kıpırdama bulunmayan. Bu da bileziği intişar, vardiyada yapılacak’ diyor. Konuşulan laf on apansız sonradan yahut on bir buçuktan sonradan pervanenin 1 tanesinin arızalı olduğu ve bu nedenle gazın yükseldiği kabil bir tabir kullanılmaktadır. Fenomen da 18.00’de olduğuna göre 18.09’birlikte baktığımız zaman grafiğe yani saat on ikiden itibaren fenomen saatine büyüklüğünde 18.00’e büyüklüğünde grafikte tek yükselme namevcut. Yani vantilatör arızası veya çalışmamış olsa üstelik 3 parça pervane yeteri miktarda havalandırdığını ve gaz değerlerinde aynı kıpırdama olmadığı bu kayıtlardan da görülecektir.”Türkiye Maden Kömürü Karadon Gösteriş Müdürü Fazlı Uncu da komisyona beyaz zehir ocaklarının kuşkusuz çalıştığına ilişkin maharet tike yaptı.

Türkiye Taşkömürü Kurumu Defa Mühendisi Haci Mehmet Bardız,  Amasra’üstelik kim beyaz zehir ocağının yapısıyla ilişik bilgileri paylaştı.