Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) Kozlu Müessesesi maden ocağında 7 Karı 2013’te metan gazı püskürmesi sonucu 8 kişinin yaşamını yitirdiği, 8 kişinin gazdan etkilendiği iş kazasıyla ilişik haklarında elan evvel soruşturma izni verilmeyen 6 sanığın Temel Mahkemesi kararıyla yargılanmasına başlandı.

3. Pahal Ukubet Mahkemesindeki duruşmada, sanıklardan mütekait çarkıt TTK Umumi Müdürü R.D. madende hayatını kaybeden işçilerin yakınlarıyla canip avukatları hazır bulundu. Olayın yaşandığı dönem TTK Umumi Müdürü ve Umumi Heyet Başkanı olan B.İ. ile çekicilik yöneticileri Ç.O, M.Y, M.A, M.Ş. ise duruşmaya katılmadı.

Bir sanık avukatının, müvekkilinin saygınlığı ve onurunun korunması üzere eser yasağı talebi, murafaa yoluyla reddedildi.

Savunma eden çarkıt TTK Genel Müdürü R.D. işin eksiltme kanununa bakarak makul yapıldığını söyleyerek, “Bu aksiyon kazası meydana gelmeden geçmiş genel müdürlükten alındım ve tekaüt oldum. Bilirkişinin vermiş olduğu raporda, ‘Devlet münakasa kanununa göre münakasa edilmiştir.’ diyor. Söylemek kim kanuna makul tenkis yapılmıştır. TTK aynı konuşu oran teşekkülüdür. Bu tıpkısı anahtar teslim iştir. Bu işle açıktan yakından alakası sıfır biriyim. Suç işlemiş olsaydım, herhangi bir yıl denet ediliyordum. Bu eksiltme hatalı olsaydı, raporlarda bu şekilde belirtilmezdi. TTK birçok işi müteahhide yaptırmıştır.” ifadelerini kullandı.

Beraatini talep fail sanık, “İhalenin verildiği tarihte umumi müdürdüm, münakasa heyetinde vardım. Anahtar teslimi işlerde hisse senedi güvenliği tedbirlerini almak, işi yapacak olan firmaya aittir. TTK gerektiği ant bakı yapabilir, filvaki bu iş adına gidip denetlediği de olmuştur.” dedi.

Aileler yerine savunma işleyen avukat Gaye Kemal Güneş, sanığa, “TTK, ekipmanının kullanılmasına bittabi müsaade verdi? Sözleşmeye bakarak hisse senedi güvenliği elemanının firma yoluyla atanması gerekiyor. Sebep müdahale etmediniz?” sorularını yöneltti.

Devir’ün, ayrıca müteahhit firmanın ustalık nezaretçisinin olmadığını, bunun üzerine TTK bina denetim elemanının atandığını belirtmesi üzerine maznun, şunları kaydetti:

“TTK’nin ekipmanını gidermek bahis konusu değildir. Hurdaya ayırdığımız iki lime Çin malı galeri nöbet makinesi vardı. İşi düz firma, ‘Bunları tamirat ettirip kullanabilir miyim?’ dedi. Namına ‘Tamam’ denildi. Firmaya bunları kullandığı sürece kira gerçekleşme ettirildi. Tamir edilip kullanılacak kuzuluk getirildikten sonraları kullanılır. Filhakika bu ekipmanların kullanımı üzere o tarihte yeterli personelimiz yoktu. Alım makinelerini kiraya da verebilir. Müteahhidin çalıştırmasından doğan sıkıntı yoktur. Kazayla üstelik bu makinenin bağlantısı yoktur. Aradan 10 yıl geçti. Orada ustalık nezaretçi atandığına bakarak bu eksiklik giderilmiştir. Dolayısıyla bile işin durdurulmasına üstelik icap yoktur.

Bir kez tığ yalnız Kozlu’üstelik değil, Karadon, Üzülmez ve Armutçuk’ta ayrımsız ihaleleri yaptık. Bunun nedeni yeterli elemanımızın olmayışı. Müteahhit aracılığıyla bu işlemler yapılmıştır. Madencilik üzerine hiçbir tecrübesi olmayan firmanın, işlemler yaptığı konuşuluyor. İnşaat ve madencilik firmasıdır. Yapılan aksiyon tünel açmadır. Madenci ve inşaatçıların yan yana işidir. Yaptığımız iş galeri tünel açmadır. Tığ bu işleri vermemiş olsaydık şu anda TTK diye ayrımsız çekicilik olmayacaktı. Bütün çalışma alanları bitmişti, tığ iş alanları açtırdık. Benim genel müdürlük yaptığım dönemde tek menfilik olmamıştır.”

Duruşma heyeti, sanıkların elan evvel savunmaları mukayyet namına alındığından ahir duruşmalar amacıyla kurtulmuş tutulmasına değişmeyen vererek duruşmayı 7 Küçük Ay 2023’e erteledi.

Zonguldak 3. Güç Ceza Mahkemesince akseptans edilen iddianamede, 6 maznun karşı “taksirle patadak aşkın kişinin ölümüne ve yaralanmasına illet olma” suçundan 2 yıldan onbeşer yıla kadar, “görevi kötüye istimal” suçundan ise 3 aydan birer yıla kadar dam cezası isteniyor.

“Çabamız sürecek”

Avukat Zaman, mahkeme sonrası gazetecilere, ehlihibre heyetinin, “TTK’nin asli işi galeri rastık işi, uzmanlığı bu.” şeklinde tıpkısı tespitinin olduğunu aktararak, bu konuda ehlivukuf sıfır ve ekipmanı olmayan aynı firmaya galeri sürme işi verdikleri için sözleşmenin yapıldığı tarihteki TTK Yönetim Kurulu Başkanı ve üyelerine eksiklik atfedildiğini söyledi.

Zaman, 2014’te Temel Mahkemesine ferdî başvuruda bulunduklarını belirterek, “Bugünkü enstantane açısından söyleyebileceğimiz ilginç şeyler var. Bunlardan biri şu; duruşma yaraştırma kararı tutup tek bizlere duyurmadan kamu sanıklar amacıyla komut yazmış, Ankara ve İstanbul illerine. TTK yöneticisi 5 maznun talimatla dinlenilmiş ancak bizim kanuncu delillere erişme ve sanıklara istifham istifsar, delilleri ortaya tart çabalarımızı engellediler. Buna ilişik itirazda bulunduk.” değerlendirmesini yaptı.

Bir özge hususun dahi sair sanıkların şahsen duruşma nezdinde dinlenilmesi, taleplerinin mahkemece reddedilmesi olduğunu nâkil Sıra, “Sorular soracağımız talebimize yönelik adına da ‘Sorularınızı bildirirsiniz, yine sorarız.’ üzere esbabımucibe uyduruldu ama akıllıca olan bu değildi. Bizim çabamız sürecek.” dedi.

Maden kazasında hayatını kaybeden işçilerden Muharrem Yapıcı’nın kız kardeşi Tutku Cingöz birlikte davanın sonuna kadar takipçisi olacaklarını kaydetti.

Açıkgöz, tedarik alınmadığını savunarak, “Belki ölmeyeceklerdi, ihtimal o tedbirler alınsaydı hayatta kalacaklardı. Benim 16 yaşındaki yeğenim belki babasız kalmayacaktı.” ifadesini kullandı.

Süreç

TTK Kozlu Gösteriş Müdürlüğüne ilişkin eroin ocağında, 7 Eş 2013’te özel firmanın galeri küşat işini yürüttüğü eksi 630 kotunda bataklık gazı püskürmesi sonucu 8 işçi yaşamını yitirmiş, Zonguldak Cumhuriyet Altını Başsavcılığınca hazırlanan iddianamede, 10 maznun için “taksirle vehleten çokça kişinin ölümüne ve yaralanmasına sebep olma” suçundan 2 yıldan 15 yıla kadar mapushane cezası istenmişti.

Zonguldak 1. Kırıcı Ukubet Mahkemesi heyeti, 15 Nisan 2019’daki duruşmada, tutuksuz sanıklardan alt işveren şirketin 2 yöneticisi ile proje sorumlusunun, olayın meydana gelmesinde asli detone oldukları gerekçesiyle 8 yıl dörder ay hapisle cezalandırılmasını kararlaştırmıştı.

Heyet ayrıca, tutuksuz sanıklardan 2 çalım yöneticisine bile denetim görevlerini adına getirmedikleri amacıyla sekunder detone oldukları gerekçesiyle 3 sene 4 kamer hapis cezası vermişti. Bu cezaları dünyalık cezasına çeviren astronomi, tutuklanmadan 5 sanığın ise beraatini kararlaştırmıştı.

Zonguldak Cumhuriyet Başsavcılığı, dönemin TTK Genel Müdürü ve Yönetim Kurulu Başkanı ile gurur yöneticisi 5 birey karşı mergup anket izninin reddedilmesi üstüne Ankara Mıntıka İdare Mahkemesine itirazda bulunmuş, itirazın kabul edilmemesi üstüne birlikte Kanunuesasi Mahkemesine bireysel başvuru yapılmıştı.

Başvuruyu kabul eden Kanunuesasi Mahkemesi, dosyanın gönderildiği Ankara Nahiye İdare Mahkemesinin soruşturma izni verilmemesine ilişkin itiraza konu kararının kaldırılmasına hükmetmiş, 6 maznun karşı hazırlanan savca, Zonguldak 3. Korkulu Ukubet Mahkemesince akseptans edilmişti.