Prof. Dr. Bağlılık Kolaylı: “Ülkemiz aynı bal ülkesi”

Prof. Dr. Ilişik Kolaylı: “Ülkemiz tıpkı bal ülkesi”

KTÜ Marifet Gökçe Yazın Fakültesi Kimya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sevgi Kolaylı:

“Türkiye bal çeşitliliği bakımından üstelik dünyanın arz iyilerinden; Bizdeki kadar bal çeşitliliği olan aynı apayrı büyüklük yok”

“Sabık sene kestirmece 110 bin titrem bal üretilirken bu sene elan adisyon yapılmadı ama 150-200 bin titrem civarında bal ürettik”

“Türkiye’nin genelinde bal verimi faziletkâr; Bu yıl bal üreticilerinin yüzü güldü”

“Bal ihracatımız anbean artıyor, hele Ortadoğu ülkelerine Gündüz Feneri ülkelerine bal ihracatımız var”

TRABZON – Karadeniz Maharet Üniversitesi Olgun Edebiyat Fakültesi Kimya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Görelik Kolaylı, Türkiye’nin bal üretimi ve bal çeşitliliği bakımından dünyanın önde gelen ülkeleri ortada kayran aldığını belirterek bu sezon bal üretimi açısından çokça bereketli geçtiğini söyledi.

Bu sene bal üretimi daha bütün olarak hesaplanmadığını fakat bu rakamın 150-200 bin titrem seviyelerinde olduğunu hesap ettiklerini belirten Kolaylı, hemen kestane balında hava şartlarından çevre verimin beş altı olduğunu kaydetti.

Türkiye bulunduğu coğrafi konumundan ufuk Asya, Avrupa ve Afrika’nın tamam ayrımsız intikal noktası olması dolayısıyla ballı bitkiler coğrafyasına bilge pozisyonda bulunduğunu rapor fail Kolaylı “Bu nedenle Türkiye hem bal üretimi hem da bal çeşitliliği itibarıyla dünyanın önde mevrut ülkelerinden birisi. Bal üretimi bakımından birinci tam Çin, ikinci sırada Hindistan üçüncü tam birlikte Türkiye geliyor. Normalde geçen sene tahminî 110 bin ton bal üretilirken bu sene elan adisyon yapılmadı ancak 150- 200 bin ton civarında bal ürettik. 2022 yılı balcıların çok mutlu olduğu bir yıl. Çoğu bölgede bal verimi çok yüksekti yemeden içmeden kestane balında mahsul bağan oldu, o da Karadeniz Bölgesinin çok yağış almasından kaynaklandı. Zira kestane balı kestirmece 2 haftalık benzeri süreçte toplanıyor. O dönemde gâh bölgelerde haddinden fazla yağmur olduğu için kestane balı verimi azaldı. Onun dışında alelhusus Şarki Küçük Asya Bölgesi Erzurum, Gümüşhane, Bayburt, Bingöl, Hakkari’ye akla yatkın gittiğimiz ahit verimli miktarda bal verimi oldu. Daim arıcılarla bağlantı halindeyiz, üreticiler bu yıl bal üretimi bakımından sıradan memnunlar. Karadeniz Bölgesi, Şarki Anadolu Bölgesi bu sen yeryüzü ak yazılı bölgelerden. Aslında Türkiye’nin genelinde bal verimi erdemli, zımnında bu yıl bal üreticilerinin yüzü güldü bu bakımdan çokça mutlular. Türkiye benzeri bal ülkesi ve bal çeşitliliği bakımından de dünyanın yeryüzü iyilerinden. Bizdeki kadar bal çeşitliliği olan bir talih bulunmayan” dedi.

“Anormal bala ağır sıklet demet var”

Türkiye’nin bal ihracatının anbean arttığına özen çekici Prof. Dr. Merbutiyet Kolaylı, “Bal ihracatımız anbean artıyor, alelhusus Ortadoğu ülkelerine, Fellah ülkelerine bal ihracatı var. Sahadan aldığımız bilgiler birlikte bunu destekliyor. Hele ensiz dışından orman gülü balını kayran, kullanan ülkeler var. Esasen sahadan aldığımız bilgilere göre ev dışından çokça kâm geldiği anlatım ediliyor. Alelhusus Orman gülü balına (acı bal) tıpkı bağlam var fakat bu ilginin sebebini tığ hala çözemedik” diye niteleyerek konuştu.

Orman gülü balının yüzde 95 oranında Türkiye’üstelik üretildiğini vurgulayan Kolaylı, “Orman gülü balı, deli bal adına bile adlandırılıyor. Tarım ve Orman Bakanlığı satışı durduruldu. Orman gülü balı adına ta acı bal namına üstelik satılamıyor. Gördüğümüz kadarıyla bu balı el altından çiçek balı diye çok alıp kullananlar var. Bizde esasta bu konuda dikkati almak istiyoruz. Orman gülü balı dünyada yüzdelik 95 oranında Türkiye’da üretiliyor. Türkiye menşeili bal. Bu bal, tıbbı bal olma potansiyeli haddinden fazla erdemli. Hele erdemli gerilim hastalarının bu balı tüketebilir olması ama balla ait ehliyetli araştırma namevcut. Bu baldan kaynaklanan zehirlenmeler vakalar var, makaleler çokça merkum fakat bu balın tıbbı tıpkısı bal olarak kullanılma potansiyeli ile ait araştırmalar yetersiz” şeklinde konuştu.

“Düzgüsüz baldan tılsım yapalım kesin değerlendirelim”

Prof. Dr. Tabiiyet Kolaylı, akademik camiayı balla ilişkin emek yapılmasını kaynak ettiklerini belirterek şunları söyledi:

“Bilim insanlarına sesleniyorum; Türkiye’bile onlarca eczacılık fakültesi var, farmakoloji birimleri var. Bu balı lütfen alıp değerlendirin. Bu baldan deva yapalım. Bizim özümüz bu bal. Gün Doğusu Karadeniz Bölgesi, Batı Karadeniz Bölgesi, Sarp’tan Kırklareli’yle kadar uzanan başkaca orman gülü balı evet temiz olarak ya dahi gayrı çiçeklere karışmış kendisine üretiliyor. Amma, yasaklanamaz çünkü orman şeş bire bir nebat bu balın kıymetini bilemiyoruz. Eksiğimiz, tam çalışma veri elimizde bulunmayan. O yüzden akademik camiayı bu balla ait say yapmasını kaynak ediyorum. Tansiyon düşürücü adına kullanılma potansiyeli efdal bizim de araştırmalarımız var bu konuda. İlaç olması için ayrımsız doğal bileşiğin ya üstelik sentetik bileşiğin Safha 1, Safha 2, Faz 3 çalışmalarının yapılması gerekiyor. Bu çalışmalara henüz daha başlanılmadı kelle aşamasında çalışmalar. O bakımdan duyarlı akademisyenlerin bu konuya eğilmelerini çağırma ediyoruz. Yabancı ülkelerde balı, baz olarak kullanıyorlar, şanslı şuruplar üretiliyor. Dallar üzere, erkân için, yaşlılar üzere azık katkı maddesi adına mütemmim tıp unsuru adına balı kullanıyorlar. bu bakımdan bal reçete namına yardım maddesi kendisine kullanılıyor. Direk bal tılsım diyemeyiz, buna biz gıda yardım maddesi diyoruz.”

“Balın fiyatı arttıkça kalitesi artar, falsolu tıpkısı hatır”

Cali bal konusunda arada sırada kendilerine şikayetler geldiğini da hatırlatan Kolaylı, balın fiyatı arttıkça kalitesinin arttığı yönündeki düşüncenin falsolu olduğunu söyledi. Kolaylı, açıklamalarını şöyle sürdürdü:

“Sahte bal üstüne bize da ara sıra şikayetler geliyor. Genelde tüketiciler balı baktığım devir bal düzme midir, değil midir? Lacerem anlayabilirim? Balı koklamayla maalesef anlaşılmıyor mütenevvi analizleri var. bir iki analizde değil mesala prolin değeri yüksekse bu bal kalitelidir. Yararlı, prolin değeri yüksekse evet kalitelidir ancak yüzde yüz kalitelidir anlamına gelmiyor. Zira balın içine prolin birlikte katabiliyorlar. Zımnında balda ölçülen 10-15 lime değişici var. O parametrelerin hepsinin kemometrik adına değerlendirilmesi gerekiyor. Bu yüzden bal kodeksine göre tayin edilen parametreler ölçüldüğü takdirde balın birinci sınıf olup olmadığı, düzme olup olmadığı analizlerle tayin edilebiliyor. Ekincilik Bakanlığı musaddak ballar, evet dahi arıcıların çokça gani bildiği güvendiği kimselerden aldıkları ballar kaliteli ballardır. Çok pahalıya satılan ballar Örneğin kilogram fiyatı 2 bin 3 bin TL’ye satılan ballar çok kaliteli ballar diyemeyiz, bu birlikte bire bir takanak. Balın fiyatı arttıkça kalitesi artar, falsolu tıpkı düşünce. Tafsilatlı yıllardır ballarla çalışıyorum her zaman benzeri sürü bal geliyor bize amma maalesef 150-200 TL’ye satılması gereken balı 2-3 bin TL’ye satabiliyorlar, bunları üstelik görüyoruz. Yüksek fiyatlıdır diye niteleyerek bu bal çok kalitelidir anlamı çıkmıyor. Tüketicilerin bu konuda de açıkgöz olması gerekiyor. Anzer balı yüksek fiyatlara satılan tıpkı incik. Anzer balının tıpkısı ayraç değeri oluşmuştur haddinden fazla bir iki üretilen tıpkısı incik. Ihtimal bu yıl bire bir titrem iki titrem üretilmiştir, bu sene az buçuk daha artağan geçtiği için. Bu genişlik irade meselesi. Doğrusu Anzer balı coğrafi işaretli olduğundan talepte aşkın olunca fiyatı otomatikman artıyor. Buna bir itirazımız bulunmayan, olanaklı fakat ayrıksı çiçek ballarında bunu görüyorum 850 TL, bin TL, bin 500 TL’ye satılıyor.”

Share: