‘Mithras’ın gizemleri yıl sonuna kadar ortaya çıkma

DİYARBAKIR’ın Çınar ilçesinde, UNESCO Acun Hars Mirası Eğreti Listesi’ndeki 3 bin yıllık Zerzevan Kalesi’nde kazı çalışmaları baştan başladı. Çalışmalar, 2017’de ortaya çıkarılan ve dünyada zaaf bahis akarsu olan sır dini ‘Mithras’ın kutsal alanında yoğunlaştı. Dicle Üniversitesi (DÜ) Kazı Bilimi Bölümü Akademisyen ve Hafriyat Başkanı Doç. Dr. Aytaç Ateşin, “Mithras dini, Mithras inancı Roma’nın sır dini ve hiçbir şekilde dışarıya hikmet verilmemiş. Bilcümle törenleri, ayinleri bilinmeyen ve yazılı tek belge bırakmamışlar. beher bina, beherglas buluntu aslında ayrımsız yapbozun cesim benzeri parçasını tamamlıyor. Bu yıl üstelik biz hem Mithras’ın lahut alanının methal kapısını hem dahi esasta bu belirsiz seremonilerin, adsız törenlerin yapıldığı gâh yapıların ortaya çıkarılması için çalışmalar yürütüyoruz. Bu yılın sonuna büyüklüğünde tamamlanacak. Bir Nice bilinmeze, birçok soru işaretine karşılık bulacağız” dedi.

Çınar ilçesi harbi Diyarbakır- Mardin kişmiri yolu kenarında UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’nde kayran düz 3 bin almanak Zerzevan Kalesi’nde Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Dicle Üniversitesi hareket birliğiyle ölçülü hafriyat çalışmaları yeniden başladı. Roma İmparatorluğu döneminde askeri mahiyet kendisine geçer not alanda, 1200 metre uzunluğunda talih kalıntılarının yanı sıra, gözetleme ve savunma kulesi, kilise, dümen binası, cephanelik, kaya sunağı üzere mimari bakaya bile kayran alıyor. Kuzeyinde ise ana yol ve sokaklar ile konutların bulunduğu alanda tıpkısı zamanda akarsu sarnıçları, düzlük şeş kilisesi, meydan şeş sığınağı, surların dışında ise yerleşime akarsu sağlayıcı kanallar, en çanakları ve taş ocakları, nekropol alanında ise kaya mezarları ve tonozlu mezarlar dikkati çekiyor. 639 yılında İslam ordularının fethine kadar okunabilen adına mergup kalede, 2017’üstelik ve sonrasında yapılan kazı çalışmalarında ayinlerin ve törenlerin bilinmez yapıldığı, gizem dini yerine adlandırılan ‘Mithras’ın tapınağı ve kutsi alanı ortaya çıkarıldı. Merak uyandıran bu keşifle dünyanın bir nice ülkesinden insanlar Diyarbakır’a gelerek kaleyi müzakere etti. Kalede yeniden başlayan ve sene sonuna kadar sürecek hafriyat çalışmaları ‘Mithras’ dininin şerif alanında yoğunlaştı.

‘BİRÇOK BİLİNMEZE, ISTIFHAM İŞARETİNE CEVAP BULACAĞIZ’Kazının başkanlığını yapan Dicle Üniversitesi (DÜ) Arkeoloji Bölümü Akademisyen Doç. Dr. Aytaç Ateşin, yapılan çalışmalarda hem o dönemde kalede hareketli askerlerin ve sivillerin toplumsal yaşantısına dayalı hem dahi askeri yaşantısına dayalı binlerce iz ortaya çıkarıldığını belirterek, “Şu dakika ‘Mithras’ kutsi alanında icraat yürütüyoruz. Mithras, bütün dünyanın alçalma ettiği tıpkı bahis ve Roma’nın sır dini, içrek dini. Zira hep törenleri, ayinleri büyük bir mahremiyet içre yapılıyor. 2017 yılında balaban benzeri irfan ortaya çıkardık. Bunlardan birisi bu Mithras mukaddes alanı. Mithras Tapınağı ve kayran şeş yapısı. Bu alanda çalışmalarımızı yoğunlaştırdık. Çünkü Mithras dini, Mithras fideist Roma’nın gizem dini ve tek şekilde dışarıya vukuf verilmemiş. Hep törenleri, ayinleri bilinmeyen ve yazılmış tek doküman bırakmamışlar. Bu nedenle aslında sunu haddinden fazla iptila edilen konulardan birisi bu. Roma İmparatorluğu sınırı süresince bu tapınaklarda olmasına karşın gerçekte beher çatı, beherglas buluntu esasen ayrımsız yapbozun koskocaman bire bir parçasını tamamlıyor. Zerzevan Kalesi’nde bulunan bu kutsal alanda bu yapbozun sunma yetişkin parçalarına yanıt buluyoruz. Bu yıl üstelik tığ hem Mithras’ın lahut alanının antre kapısını hem bile haddizatında bu belirsiz seremonilerin, adsız törenlerin yapıldığı kâh yapıların ortaya çıkarılması amacıyla bu kazı çalışmalarını yürütüyoruz. Mithras mübarek alanında hafriyat çalışmaları bu yılın sonuna büyüklüğünde tamamlanacak. Birçok bilinmeze, birçok istifham işaretine cevap bulacağız” diyerek konuştu.’KALEYE YILDA 1 MİLYON ZİYARETÇİ HEDEFLİYORUZ’Zerzevan Kalesi’nin dünyanın arz gür mahfuz garnizonlarından biri olduğunu rapor eden Doç. Dr. Ateşli, şunları söyledi:

“amma velakin arz bol korunmuş tıpkısı Mithras tapınağına, mübarek alanına cemaat ve bu nedenle Amerika’dan, İngiltere’ye, Japonya’dan Fransa’ya, Hindistan’a kadar dünyanın temas yerinden ziyaretçiler Zerzevan Kalesi’ne geliyor. Bu sene 250 bin rakamını geçtik ve yıl sonuna büyüklüğünde 500 bin rakamına ulaşacağız. Bizim hedefimiz yılda sunu az 1 milyon ziyaretçinin Zerzevan Kalesi’ne gelmesi. Zerzevan Kalesi’nde binlerce yapıt ortaya çıkarıldı kim bu eserlerin bazılarının eşi aynı bulunmayan. 3 bin almanak Asur mühründen askerlerin ve sivillerin tümsekli tokalarına kadar, burada kıpırdak askerlerin eşleri ve burada ruhlu kadınlara, çocuklara ilgilendiren bilezikler, küpeler ve tekrar balaban ok uçları, operasyon aletleri var. Gene bu kazılarda haddinden fazla kıymetli rastlanan spesifik hususi asar dahi var. Bilfarz ayrımsız mızrap flavta, hususi kutuları açmaya hadim anahtarlar kadar mehabetli tıpkısı koleksiyon var burada.”

Share: