Erzurum’dahi, Atatürk Üniversitesinde çiftçilere almaşık bir dirimlik kaynağı sağlanması için ilk defa ekilen danelik mısırın hasadı yapıldı.
Atatürk Üniversitesi Nebati Istihsal Aplikasyon ve Araştırma Merkezi marifetiyle, yaz aylarının gelişmemiş ve gâh ürünlerin yetişmesinde ehliyetli zamanın kısıtlı olduğu kentte, çiftçilere almaşık gelir kaynağı sunabilmek üzere icraat devam ediyor.
Bu kapsamda harekete sabık dalan, kentte daha önceki denenen ancak muvaffakiyetli olunamayan danelik darı üretimine yöneldi.
Kentte 150 dönüm toprak üstünde hasadı yapılan danelik mısırda, tam olan taneler seneye yavru olarak kullanılacak, geriye kalan taneler ise fabrikaya gönderilecek.
Uygulamada tam verim alınması halinde danelik mısırın, bölge çiftçisine yıpranmamış ayrımsız istihsal alanı olması hedefleniyor.
“Erdemli dirimlik sağlayacak ürünleri denemeye çalışıyoruz”
Tarz Başmuallim Prof. Dr. Gıyap Aksoy, gazetecilere, Erzurum’birlikte tarım süresinin güdük olduğunu söyledi.
Bölgedeki çiftçilere mütenavip dirimlik kaynakları sunabilmek için işaret çeşitlendirmesine gittiklerini bildiren Aksoy, “Bu bölgede 90 günce bitey süresi içerisinde yetişebilen alternatif ve faziletkâr dirimsel sağlayacak ürünleri denemeye çalışıyoruz. Bu sene dahi bu denemelerimizin bir tanesini danelik akdarı adına yapıyoruz.” dedi.
Aksoy, biçim haricinde Hasankale ve Horasan ilçelerinde danelik mısırın uygulandığını fakat kalburüstü olunamadığını belirtti.
“Orada çiftçilerimizin kullandığı çeşitlerin falsolu olduklarını görünce tığ FAO400 dediğimiz 105 aktarılma içerisinde yetişen dane darı çeşidinin uygulamasına başladık ve hasadını şu anda yapmaktayız.” diyen Aksoy, şöyle devam etti:
“Kararlayarak dekara 800 kilo ile ayrımsız ton civarın akdarı almayı planlıyoruz. Mısır, koca gıdası, hayvan yemi ve endüstride mergup büyük aynı bitki. Darı, ülkemize buğday ve arpadan bilahare arz fazla ilk teşrin alan bulan bitkilerden tıpkı tanesi. 2021 TÜİK verilerine baktığımız ant Türkiye’birlikte 6 milyon 750 bin titrem akdarı üretimi yapıldığını görüyoruz fakat 9 milyon titrem civarında aynı tasarruf var. Yıllar içerisinde baktığımızda mısırda sonsuz açık verdiğimiz arasında. Bu anlamda mısırdaki bu açığı bire bir nebzede olsun durdurmak anlamında ve nahiye çiftçimize ulama hatırlamak üzere Erzurum merkezde ilk defa hakeza tıpkısı aplikasyon yapıldı. Bu uygulama kudretli olursa benzeri yıl daha deneyim yapacağız, sonuçları çiftçimizle paylaşacağız. Buradan elde ettiğimiz dane mısırları çiftçilerimize uygun fiyatla dağıtmayı planlıyoruz.”
“Mısırda güç anlamda aut ticaret açığı var
Bu uygulamada özel sektörle teşrikimesai yaptıklarını aktaran Aksoy, Türkiye’da son 5-6 yılda mısır üretiminde alçak bir çoğalma olmadığını kaydetti.
Aksoy, Adana, Konya, Eskişehir, Bursa ve Karaman’dahi mısırın bir numara adına yetiştirildiğini bildirerek, sözlerini şöyle tamamladı:
“Şanlıurfa ve Mardin ise mısırı ikinci kitap namına yetiştirmekte fakat sonuç yıllarda mısırın rakibi olan, mısırla tıpkısı zamanda yetiştirilen pamuğa verilen desteklerden çevre Güneydoğu Rum çiftçisi yeteri büyüklüğünde mısırın üretimine önem vermemekte. Bu birlikte ağırbaşlı anlamda dış tecim açığını meydana getirmekte. Şayet bu uygulama bu bölgede kalburüstü olursa bu sayede hem toprak çiftçisine mütenavip bire bir dirimsel kaynağı sunmuş olacağız hem bile aut ticaret açığını bir nebze dahi olsa kapatmasına katkı sağlayacağını düşündüğümüz ürün kendisine mıntıka çiftçisine kazandırırız.”
