Bartın’ın Amasra ilçesindeki 41 işçinin hayatını kaybettiği maden ocağında Iş ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı uzmanlarınca gerçekleştirilen ve patlamadan 3 dönüş geçmiş tamamlanan denetimlerde 19 mevzuata aykırılığın tespit edildiği, 16’sının denet esnasında giderildiği, artan 3’ü üzere yönetsel mülk cezasının önerildiği bildirildi.

Amasra ilçesinde 14 Teşrinievvel’dahi meydana gelen beyaz zehir kazasının tamlık yönleriyle araştırılarak analog kazaların önlenmesine yönelik tedbirlerin belirlenmesi amacıyla kurulan TBMM Araştırı Komisyonu, DOĞRU Öğür Kayseri Saylav Taner Kader başkanlığında toplandı.

Toplantının başında temas partiden bire bir milletvekiline kortej veren Talih ile CHP İzmir Milletvekili Inanmış Beko’nun konuşmasının peşi sıra küçümseme talip CHP Zonguldak Mebus Deniz

Yavuzyılmaz beyninde aday tartışma yaşandı.

Zonguldak’ın Kilimli ilçesinde özel eroin ocağında meydana gelen ve 4 işçinin yaralandığı kazayla ilgili bölgenin milletvekili olarak saraka kabul etmek istediğini belirten Yavuzyılmaz’ın, “Burada söz vermeniz için henüz birçok kişinin ölmesi gerekiyor?” sözlerine Şans, “Hürmetkâr olun, haddinizi bilin. Sorduğunuz sorunun hangi anlamaklık geldiğini bilin. Kameralar karşısında müşavere isteğinizi anlıyorum amma bu zümre işleri bambaşka yerde yapabilirsiniz.” sözleriyle reaksiyon gösterdi.

“Seçme 4 çalışandan biri temas yıl kaymakamlık geçiriyor”

Komisyonda, Himmet ve Içtimai Düzenlilik Vekil Yardımcısı Adnan Ertem ile Delalet ve Denet Başkanlığı yetkilileri madenlerdeki denetimlerle ilişkin yemek yaptı.

İş Başmüfettişi Alpaslan Kılıçarslan, madenlerde ilçe sayılarının çokça fazla olduğunu ve yeraltı kömür madenlerinde gelişigüzel 4 çalışandan birinin gelişigüzel sene ilçe geçirdiğine dikkati çekerek, madenlerde seçkin yıl programlı ve programsız periyodik aralıklarla denetim yaptıklarını söyledi.

Türkiye’üstelik çalışkan yerine etkin, 5 yaşama ve üstünde işçiye eş 117 yer altı kömür madeni bulunduğunu ve madenlerde gelişigüzel sene 1000’e mümasil teftiş yaptıklarını anlatan Kılıçarslan, teftişler sonucunda güzeşte yıl 337, bu yıl üstelik şu esas büyüklüğünde 225 yönetsel nakdî ceza önerdiklerini vurguladı.

Kılıçarslan, güzeşte sene tam sektörlerde 15 bin iş yeri denetiminde 64 milyon 569 bin teklik para cezası uygulandığını aktararak, “Geçen sene 1000 madende teftiş yapmışız. İdari mülk cezalarının üçte birini madenlerde uygulamışız. Seçme yıl teftiş yapmamıza karşın iyileştirmeler yapılmadığı için idari mülk cezaları uyguladık. Muhalif kömür madenlerinde tayin ettiğimiz hususların yarısının giderilmediğini görüyoruz. Programlı teftişlerimizde normalde kem hususların giderilme oranı yüzdelik 95’tir amma yeraltı kömür ocaklarında yüzde 50’ye mail giderememe veya gidermeme oranları var.” bilgisini verdi.

Uymaz kömür madeni teftişlerinde arz çokça karşılaştıkları eksiklikleri anlatan Kılıçarslan, sözlerine şu şekilde sürdürdü:

“Giderilmeyen hususların önceki sırasında tahkimatın kem olması var. Şişko ölümlerin yanı sıra çok çok gündeme gelmeyen tekli ölümlerimiz var. Bunlar göçükler, tahkimat sebebiyle oluşan engebe. Burada iri bire bir eksiklik olduğunu görüyoruz. Bildirme aşkın giderilemeyen noksanımız bu. Peşi Sıra mekanik, elektrikli takım ve tesislerin herhangi bir parlamaya etmen mümteni nitelikte olması gerektiğine ilgilendiren tespitler var. Bilahare birlikte havalandırmaya ilişik merkezi gaz takip sensörlerinin yarım olması ya üstelik tek olmaması hususu var.”

“İşverenin gidermediği bire bir mevzuata muhalefet var”

Patlama dolayısıyla 41 işçinin hayatını kaybettiği Amasra Maden Müessesesini rastgele yıl tınlamalı adına denetlediklerinin altını çizen Kılıçarslan, şunları kaydetti:

“Amasra Eroin Müessesesinde en son kazadan geçmiş 5-11 Ekim tarihleri arası tıpkısı denetimimiz var. Bu denetimde 19 mevzuata muhalefet tespit etmişiz. Bunların 16’sı teftiş esnasında kaldırılmış, mütezayit 3’ü için ise idari nakdî ceza önerilmiş. Şu an anlatım değerlendirme aşamasında amma kısaca 220 bin teklik civarında yönetimsel nakdî ceza çıkıyor. Gelişigüzel yıl erdemli miktarlarda nakdî ceza görüyoruz. Mevzuata tehalüf işveren aracılığıyla giderilmediği devir katlayarak para cezası uyguluyoruz. Bu işletmede yazdığımız mevzuata aykırılığın ikisi bile esbak teftişlerden geliyor. Esasta işverenin gidermediği benzeri mevzuata tehalüf var.”

Kılıçarslan, Amasra Maden Müessesesinde 2015 yılında oksijen ve müvellidülma sülfür sensörünün bulunmaması ile bataklık gazı değerlerinin merkezi doğal gaz takip sistemi marifetiyle araç altına alınmaması dolayısıyla üretimi durdurma kararı verdiklerini ancak işverenin itirazı üzerine mahkemenin, ehlihibre raporu doğrultusunda durdurma kararını kaldırdığını; 2018 yılında analog eksikliklerden yağlık verilen durdurma cezasına yönelik itirazın bu kez mahkemece reddedildiğini söyledi.

Kılıçarslan, “Son teftişte belirleme edilen 3 konuda mevzuata uymazlık var. Havalandırmanın yönünü menfi çevrilecek özellikte olmaması, ruh ekipmanlarının zaruri özellikte olmaması. Yani bir gaz deşarjı olduğunda oradaki elektrikli ekipmanların patlamaya bozukluk olmaması gerekiyor. TTK’dahi bunun muadili ekipmanlar var.” ifadelerini kullandı.

“Denetimlerin arkası sıra tam sonuçları alamıyoruz”

Sunumun peşi sıra yarkurul üyeleri Bakan Yardımcısı Ertem ve beraberindekilere sorular yöneltti.

Ertem, Soma ve Ermenek’teki eroin kazalarından sonra hele iştirakçi sağlığına müteveccih tedbirlerin arttırıldığını ve bugüne büyüklüğünde olumlu sonuçlarının görüldüğünü belirterek, son 8 almanak süreçte hisse senedi kazalarında hayatını kaybedenlerin sayısının azaldığını ifade etti.

Mevzuatta başkalık yapılması gerekiyorsa Vekâlet olarak katkı sunmaya amade olduklarını aktaran Ertem, “Her tecrübe ayrıksı bir önlemi beraberinde getiriyor. Buna birlikte tığ bigane kalamayız. Mevzuatımızın ehliyetli olduğu, denetimlerin yapılması noktasında hassaslık gösterildiği fakat denetimlerin arkası sıra ehliyetli sonuçları alamadığımız gibi aynı buut var. Acep burada caydırıcılıkla ilişkin ayrımsız iş mi var? Caydırıcı olma noktasında ya mülk cezalarını henüz çok yapacağız ya üstelik üretimi durdurmaya ilişik tedbirlere apayrı eksiklikleri üstelik alacağız. İlgili bakanlıklarla bunu konuşma ederek elbet benzeri çözüm getirilebilir, hangi yapılabilir, onları yapacağız. Amasra kazasından bilahare hakeza bire bir çalışmamız olacak.” diyerek konuştu.

Ertem, kazanın bozukluk yaşandığı konusundaki soruya, “Hepimizin üzerinde durduğu havalandırmayla müteallik eksikliğin, sekunder havalandırma ünitelerinden birisinin bağlantısının olmadığını ve güçlükle olduğuyla müntesip ayrımsız tespit var. Bu tayin, Çalışma Bakanlığımızın tespiti yerine bizde da var. Kazadan 3 bölüm geçmiş bitirdiğimiz denetimimizde bu eksiklik belirleme edilmiş fakat bunun üretimi durdurmayı gerektirecek düzeyde olmadığına ilgili da bire bir öngörümüz var.” yanıtını verdi.

Ertem, kaymakamlık öncesinde metan gazı oranının 2’nin üzerine çıktığı yönünde bire bir raporlarının olmadığını sözlerine ekledi.